Kimyasal Katkı Sektörü ve Kalite:
Kimyasal katkılarlar, şu anda zorunlu CE İşaretlemesine tabi ürünler arasında yer almaktadır. 2001 yılında yürürlüğe giren 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’a dayanılarak ilk olarak 2007 yılında zorunlu yürürlüğe alınan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği, kimyasal katkıların yurtiçinde tüketilse dahi CE İşareti taşımadan piyasaya arzına izin vermemektedir. Yapı Malzemeleri Yönetmeliği, kimyasal katkılar ve diğer birçok yapı malzemesinin CE İşaretlemesi ile ilgili hususlarını belirlemektedir. Ayrıca Ülkemizde kimyasal katkı ürün standartları olarak da harmonize Avrupa Standartları kullanılmaya başlanmış ve böylece CE işaretlemesiyle ilgili kimyasal katkılara özgü detaylar ortaya konmuştur. KGS, 2008 yılında aldığı yetkiyle (bknz. Görevlendirme Tebliği) kimyasal katkılarda CE işareti için “Fabrika Üretim Kontrolün Uygunluğu Belgesi” vermeye başlamıştır.
Belgelendirme Kapsamı:
Fabrika Üretim Kontrolün Uygunluğu Belgesi:
- Beton kimyasal katkıları (TS EN 934-2)
- Öngerme çeliği için şerbet katkıları (TS EN 934-4)
Belgelendirme Süreci:
Kimyasal katkılarda CE İşaretlemesi yapılabilmesi için öncelikle kimyasal katkı üreticisinin standartlara uygun bir üretim kontrol sistemi kurması gerekmektedir.
Kimyasal katkıların tabi olduğu uygunluk teyit sisteminin “2+” olması dolayısıyla, katkı üreticisinin üretim tesisi ile oluşturmuş olduğu üretim kontrol sistemi KGS tarafından başlangıçta tetkik edilmekte ve uygunsuzluk yoksa veya giderilirse Fabrika Üretim Kontrolün Uygunluğu Belgesi verilmektedir. Bu belge süresi sınırsız bir belgedir fakat her yıl ilk tetkik gibi sürdürülen periyodik (gözetim) sistem tetkikleri sonucu tespit edilen uygunsuzluklar belirlenen sürelerde giderilmezse veya üretim kontrol sistemi etkileyen önemli değişiklikler yapılmışsa belge askıya alınabilir veya iptal edilebilir.
Fabrika Üretim Kontrolün Uygunluğu Belgesi’ne istinaden CE İşaretini oluşturmak ve ürüne iliştirmekten üretici sorumludur.
CE İşaretlemesi için Üretim Kontrol Sistemi:
Aynı üretim tesisinde üretilen farklı standartlara tabi kimyasal katkılar (örn: beton veya öngerme çeliği katkıları) için tek bir üretim kontrol sistemi kurulması yeterlidir. Kurulan üretim kontrol sisteminde sadece standartlarda belirtilen bazı deney ve muayeneler değişebilmektedir. Üretim kontrol sistemi bölümleri:
Üretim Kontrol Sistemi Genel İşlemleri: Kimyasal katkı üreticisi, fabrika üretim kontrol sistemini oluşturmak, uygulamak, sürdürmek ve kuruluşun etkin ve verimli çalıştırılmasını desteklemek için bir Üretim Kontrol El Kitabı ile gerekli dokümantasyonunu oluşturmalıdır. Üretim Konrol El Kitabında üretimi idare eden, uygulayan ve kontrol eden bütün personelin sorumluluk ve yetkileri tarif edilmelidir.
Üretim kontrol sisteminde kullanılan tüm dokümanların ve kayıtların kontrolü süreci tarif edilmelidir. Üretim kontrol sistemi, sistemin uygunluk ve etkinliğinin kontrol altına alınması için yönetim tarafından en az yılda bir kez gözden geçirilmelidir. Üretim ve üretim kontrolünde yeterli sayıda personel görevlendirilmeli, bu personelin yeterli uygulama bilgisi, eğitim ve deneyimi olmalı ve bu personel için eğitim programı belirlenmelidir.
Ekipmanlar: Kapsam içinde yer alan ürünlere ilişkin ilgili standardında (TS EN 934-2 veya TS EN 934-4) belirtilen deney yöntemi ve ekipmanlar kullanılmalı, eğer ilgili standardında belirtilen deney yöntemi yerine alternatif bir yöntem kullanılıyorsa, standarttaki yöntemle korelasyonu belirlenmelidir. Deney ekipmanları düzenli ve sürekli bir şekilde kontrol edilmeli (ve/veya kalibre edilmeli); deney ekipmanlarının bakımı yapılmalıdır.
Hammaddeler: Hammaddelerin kabulune ilişkin kurallar, numune alma, doğrulama, tanımlama, izlenebilirlik, depolama ve son kullanım tarihine ilişkin bilgiler üretim kontrol el kitabında belirtilmeli ve buna uygun kontroller yapılmalıdır.
Ürün Kontrolü: Standartların ZA Ekinde belirtilen temel özelliklere ilişkin başlangıç tip deneylerini ve en az belirtilen sıklıklarla deneylerin tekrarlanmasını sağlamalıdır. Deney sonuçları standartlarda belirtilen kabul edilebilirlik sınırlarına uygun olmalıdır. Üretici, kendi laboratuvarına sahip olabilir veya deneylerin bir kısmı veya tamamı için güvenilir dış laboratuvarları kullanabilir. Katkı üretim tesisinin kendi laboratuvarında yapılan deneylere ilişkin yeterli ve kalibre deney aleti bulunmalıdır.
Depolama, Ambalajlama ve Sevkiyat: Katkı piyasaya ambalaj (bidon, varil vb.) olarak arz ediliyor ise amblaj üzerinde işaretleme yapılmalı; dökme olarak arz edilyorsa teslim esnasında yazılı olarak gerekli tanıtıcı bilgiler verilmelidir.
Ürünün Uygun Olmaması: Üretim kontrol el kitabında hammaddeler, üretim süreçleri veya nihai ürünün uygunsuzluğu halinde yapılması gereken işlemlere ilişkin hususlar açıklamalı, uygulama buna uygun yapılmalıdır.
Kalite Güvence Sistemi İktisadi İşletmesi:
Belgelendirmenin bir şartı olarak kurulan üretim kontrol sistemi ile kimyasal katkı üreticisinin kalite sapmaları azalacak ve böylece uygun olmayan ürün çıkmamasının sağlandığı daha ekonomik üretim sağlanacaktır. Uygun olmayan ürünün oluşmaması ayrıca kimyasal katkı üreticisi ile müşterisinin ilişkisinde güven ortamı oluşturacaktır.
KGS’den alınacak Fabrika Üretim Kontrolün Uygunluğu Belgesi, zorunlu olmasının yanısıra kimyasal katkı kullanıcıları tarafından kimyasal katkı alımında çok önemli bir tercih nedenidir.